Coronie staat bekend als het district van melk, honing én water. Vooral dat laatste klopt als een bus: het water van de Atlantische Oceaan eist immers meer en meer land op. Extreme regenval maakt de situatie alleen maar erger. De inwoners verhogen hun huizen zoveel ze kunnen en voor de schimmelplekken op hun muren, wordt een bankstel geschoven. Maar er is verbetering in zicht: er komt een dijk. Niet iedereen heeft echter geluk. Op de plaatsen waar de dijk niet doorloopt, blijven de mensen tot aan hun knieën in het water staan.
Eugène woont al zijn hele leven langs de Oost-westverbinding in Coronie, alleen in een klein houten huisje. Binnen ruikt het naar rottend hout en wat ooit zijn tuin was, valt nu het beste te vergelijken met een groot meer. Hij is bezig met steentjes zijn huis tegen het water te beschermen, door plateaus voor zijn deuren te verhogen. De achterdeur kan hij niet meer uit, daar is het water al. Hij vindt de situatie verschrikkelijk. “Alles in mijn huis gaat kapot door het water. Er staat al jaren schimmel op mijn muur, maar wat moet ik beginnen? Als ik mijn huis net een beetje op orde heb, is het volgende regenseizoen weer begonnen en begint het van voor af aan.”
Niet alleen Eugène, maar de hele straat heeft last van het water. De buurman van Eugène, Gerold, is één van de weinige gelukkigen die geld had om zijn woning te verhogen. Maar toch hoopt hij dat de dijk een klein stukje wordt verlengd. “Mijn huis staat wel hoger dan de meeste huizen in de straat, maar toch heb ik angst dat het water nog hoger zal komen. Het is raar dat ze een paar dorpen zijn vergeten bij het besluit om de dijk te bouwen, het gaat maar om een paar honderd meter. Wij hebben net zo goed last van het stijgende water.”
MNO Vervat is belast met de bouw van de bijna twaalf kilometer lange dijk voor de kust van Coronie. De bouw zal bijna zes jaar duren. De dijk beschermt niet alleen de huizen, maar ook de hoofdweg van Totness. De Oost-westverbinding ligt een paar honderd meter van de zee. Volgens de inwoners was de zee vroeger veel verder weg, de kuststrook was drie kilometer breder dan nu. Daarom heeft het lang genoeg geduurd, de bewoners zijn het zat. “Als er geen dijk komt, verzwelgt de zee Coronie.”
Projectleider Johan van der Waal, staat aan het hoofd van de werkzaamheden. Al omschrijft hij het zelf liever niet zo. “We werken hier allemaal op het zelfde niveau, ik ben hier gewoon neergezet om de zaken te regelen.” Van der Waal merkt dat de inwoners dankbaar zijn dat de dijk er nu komt. “Als het hard regent, zijn de meeste niet meer angstig dat hun erf onder water loopt. Ook de muskieten zijn een stuk minder. Je merkt echt het verschil op de plaatsen waar de werkzaamheden aan de dijk al wat verder gevorderd zijn en waar niet.”
Kaaimannen
Door het vele water moet Eugène elk jaar opnieuw zijn hele huis opknappen. “Dat kost mij handenvol geld. Ook van mijn tuin blijft niets meer over. Het stilstaande water is erg onhygiënisch. Ik heb last van zwermen muggen. Maar ook slangen en kaaimannen heb ik hier al zien passeren. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat de overheid beslist om de dijk iets langer te maken, dan is de ellende ook voor mij gedaan.”
Van der Waal ziet behalve de hoofdfunctie, het water tegenhouden, nog meer mogelijkheden in de dijk. “Op toeristisch vlak kan de dijk zeker potentieel hebben. In Nickerie zien we dat mensen naar hun dijk komen kijken, dus we hopen dat ze dat hier ook zullen doen. Ze bieden wat te drinken en te eten aan en mensen kunnen dingen verkopen. Het kan zeker iets worden. Voor Coronie zou dat een goede zaak zijn.”
Bij een project op deze schaal heb je altijd voor- en tegenstanders. De tegenstanders waren vooral niet tevreden met het kappen van de 124 hectare parwabos die plaats moest maken voor de dijk. Anderen vinden dat de natuur zich vanzelf herstelt. Van der Waal relativeert: “We hebben niet dramatisch moeten kappen. Veel bomen waren al door de zee weggenomen. Dit project heeft voor iedereen voordelen. Waarschijnlijk zou het bos toch weggespoeld worden. Als je mensen ziet die telkens opnieuw moeten vechten tegen de zee, dan moet je prioriteiten stellen. In dit geval was het een dijk. Je weet niet wat de toekomst brengt, misschien dat de natuur inderdaad zelf het probleem oplost, maar je kan er niet op gokken. Voor het zelfde geld wordt het alleen maar erger. Er moest een beslissing worden genomen. We weten niet welke invloed de dijk op het bos zal hebben. Er blijft wel een strook parwabos staan. Misschien blijft het leven, misschien niet. Ik begrijp dat er tegenstanders zijn, maar ik vind het droeviger dat in het binnenland ontelbare hectaren bos worden gekapt voor de goudmijnen.”
Districtscommissaris Ireen Esajas van Coronie begrijpt de standpunten van zowel voor- als tegenstanders. “Sommigen geloofden dat de natuur zijn werk ging doen, maar de president heeft beslist dat er een dijk moest komen. Het kon zijn dat de natuur ons land zou geven, maar misschien ook niet. De regering heeft gekozen om Coronie voor honderd procent te beschermen, dus hebben ze het besluit voor de bouw van de dijk genomen. De dijk wordt hopelijk langer dan gepland, dan blijft heel Coronie droog. Wij hebben erom gevraagd en de president heeft beloofd het in overweging te nemen.”
Werkgelegenheid
De bouw van de dijk is voor de werkgelegenheid van Coronie een goede zaak. Er zijn vijftien arbeidsplaatsen. MNO Vervat heeft een sollicitatieronde gehouden, waarbij bijna driehonderd mensen uit Coronie zich kwamen aanmelden. Van der Waal: “Wij proberen alleen maar Coronianen aan te nemen. Het is niet de bedoeling om Nederlanders naar hier te brengen. Ik en nog een andere arbeider, zijn de enigste. De mensen die hier nu werken, stonden op de dag van de werving met vele anderen in de rij. De meeste hebben we direct aangenomen, zij waren de eerste. De andere sollicitanten hebben we nog in ons bestand zitten, dus als we nu iemand nodig hebben, kunnen we zo nog iemand vinden. De mensen hier zijn erg gemotiveerd om te werken. In tegenstelling tot banen bij de overheid maken we veel uren. Iedereen werkt van zeven uur in de ochtend tot zes uur in de avond. Het zijn lange dagen maar we zijn geen slavendrijvers. Iedereen werkt hier met plezier. Ik merk wel dat er een mentaliteitsverandering aan de gang is. Het leven gaat wat sneller dan vroeger.”
Charles is één van de werknemers: “Het is hier fijn werken en bovendien vind ik het een prettig idee dat ik op deze manier iets doe voor mijn district. De dijk is belangrijk en de inwoners zijn er content mee. Ik ben blij dat ik daaraan kan bijdragen.” Bij het officiële startsein van de werkzaamheden was volgens Van der Waal heel Coronie aanwezig. “Het is een lang project, maar de dijk moet er dringend komen. Ik hoop trots te zijn op het eindresultaat. Misschien vraag ik aan de districtscommissaris of ik een huisje krijg op de dijk. Dan word ik dijkbewaker.”
Het bouwen van de dijk is een project van lange adem. Van maart 2008 tot 2012 werkt men met ongeveer dertig man aan het project. De kleidijk zal zich uitstrekken over een totale lengte van twaalf kilometer. Er hangt een prijskaartje aan van 45 miljoen euro.
De zeedijk wordt aangelegd in het kustgebied bij Totness in het district Coronie. Er wordt onder andere druk gewerkt aan het verwijderen van begroeiing, het aanvoeren van klei en de ontwatering. Het bouwen van de dijk neemt veel tijd in beslag, omdat de aangevoerde klei voldoende gedroogd moet zijn voor er verder gewerkt kan worden. Volgens de projectleiders verloopt alles naar wens en liggen ze zelfs voor op schema.
Er zijn geruchten dat de dijk iets langer wordt dan gepland. Aan de oostkant zou er vijfhonderd tot zeshonderd meter extra gebouwd worden, aan de westkant zou het gaan over één kilometer extra. De mogelijkheid om de dijk nog enkele honderden meters uit te breiden, wordt nog onderzocht. Vooral de beschikbaarheid van extra financiën zal daarbij de doorslag geven.
Iris Klapwijk en Sarah Lamote
