Boekrecensie: De wasvrouw van de Drambrandersgracht

Journalist Roline Redmond kennen we van haar succesvolle boek De Doorsons. Op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied. In september 2024 verscheen haar verhalenbundel De wasvrouw van de Drambrandersgracht. Met haar korte schetsen van het Paramaribo van de vorige eeuw toont Redmond zich een chroniqueur van haar tijd.
Voor De Doorsons ontving Redmond in 2022 de Nederlandse Brusseprijs, voor het Journalistieke boek van het Jaar. Dat Redmond (naast wetenschapper) journalist is, blijkt ook uit haar jongste boek. Ze observeert haar stad, haar familieleden en vooral hun onderlinge relaties, met een nadruk op de jaren 50 en 60, nog in de koloniale tijd. In Nederland deden schrijvers als Simon Carmiggelt en Martin Bril dat eerder, maar Redmond mist hun humor en vooral hun schrijfstijl: ze noteert vrij droog wat ze ziet en heeft daarbij de neiging te vertellen in plaats van te laten zien. Een zin als ‘In Suriname wonen mensen van verschillende landsaard’ is als beginzin van een verhaal, dat verderop wel degelijk concreet vertelt over haar bezoek aan een Hindostaanse familie, weinig aantrekkelijk en een beetje uitleggerig (Strikt genomen is de zin zelfs discutabel: is de landsaard niet juist dat wat de Surinamers bindt?). Het literaire ‘Show, don’t tell’ verliest het bij Redmond van haar journalistieke drang ons in te lichten en uit te leggen.
Moge de schrijfstijl niet bijzonder zijn, de inhoud is wel degelijk de moeite waard. Redmond schetst een maatschappij waarin de een net ‘hoger’ is dan de ander, waar iedere nuance van kleur telt en waarin zeker niet iedereen gelijke kansen heeft. Roline Redmond vertelt over haar moeder en grootmoeder, die veel energie staken in de keurige opvoeding van hun (klein-)dochter. Tegelijk ging ze als vanzelfsprekend als gelijke om met anderen, van een excentrieke tante, tot een Joodse familie of een zeer dikke winkelier in garen en band. Dat legde vast en zeker de basis voor de liefdevolle portretten die we in deze bundel vinden.
Mooi is het verhaal over haar grootvader Wilson, of beter gezegd over de omstandigheden waarin hij verblijft in ’s Lands Weldadigheids Gesticht en de taak die de jonge hoofdpersoon krijgt hem regelmatig te bezoeken. Een verhaal over Paranam krijgt pas na een aantal bladzijden een focus, als de schrijfster vertelt over de zwerfhonden en de hondenman. Tant’ Sientje belandt door haar levenswandel ‘buiten de familiale demarcatielijnen’, woont op een ‘erf’ in de stad en krijgt in dit boek een sympathieke beschrijving. Dit zijn de krenten uit de pap.
Vooral mensen die zich het Suriname uit de koloniale tijd herinneren, met zijn rangen en standen, zijn verschillen in arm en rijk en zijn ingewikkelde sociale verhoudingen zullen dit boek met aandacht lezen. Dat is een journalistieke verdienste van Redmond.
3 STERREN
Peter Douma
De wasvrouw van de Drambrandersgracht, Roline Redmond, 2024, De Arbeiderspers, ISBN 9789029552981
Dit artikel is gepubliceerd in het februari/maartnummer van Parbode, nu in de winkel (in Suriname) en ook online verkrijgbaar (www.parbode.com/abonneren/)