Na zijn definitieve veroordeling voor de Decembermoorden sloeg Desi Bouterse op de vlucht. Toch verscheen hij soms onopgemerkt weer op het politieke toneel. Zijn dood levert meer vragen op dan antwoorden.
Tekst Sylvana van den Braak & Linda van der Pol
Zelfs zijn dood lijkt door Desi Bouterse tot in de puntjes geregisseerd. De oud-president van Suriname, in eigen land veroordeeld voor zijn rol bij de Decembermoorden, in Nederland bij verstek veroordeeld voor drugshandel, overleed kort voor Kerst. Tijdens kerstnacht ging de tori over zijn overlijden al rond in Suriname en kwamen vrienden en partijgenoten naar zijn villa op Leonsberg, aan de rand van Paramaribo. In de vroege ochtend arriveerde het lichaam zelf, zegt zijn familie, in een busje. Wie Bouterse bracht, en waar de voortvluchtige gestorven is, is voor de politie een raadsel. Voordat het Openbaar Ministerie het lichaam in beslag nam voor onderzoek, kwamen meerdere mensen de opgebaarde Bouterse de laatste eer bewijzen.
Bouterse was van 1980 tot 1988 leider van de militaire dictatuur in Suriname, nadat hij met andere sergeanten van het Surinaamse leger een militaire coup pleegde. Maar zijn regime verloor al snel draagvlak. Op 8 december 1982 vonden de Decembermoorden plaats, en werden vijftien tegenstanders van Bouterses bewind – onder wie vakbondsleden, academici, advocaten en journalisten – onder leiding van Bouterse genadeloos gemarteld en geëxecuteerd in Fort Zeelandia te Paramaribo. De kogelgaten van de geloste schoten zijn tot op de dag van vandaag zichtbaar in de muur van het fort.
Het Decembermoordenproces begon in 2007, 25 jaar na de moorden, en sleepte zich jaren voort. In 2010, toen de zaak nog liep, werd Bouterse democratisch gekozen als president. Hij bleef twee termijnen aan, totdat in 2020 huidig president Chandrikapersad Santokhi het stokje overnam. Tijdens zijn eigen presidentschap deed Bouterse er alles aan de rechtsgang te frustreren: rechters werden onder druk gezet, hun beveiliging werd ingetrokken, en Bouterse voerde een amnestiewet in om straffeloosheid voor de betrokkenen bij de Decembermoorden te waarborgen. Het Constitutioneel Hof oordeelde echter dat de wet in strijd was met fundamentele mensenrechten, waarop het proces werd voortgezet.
Lees het onderzoek verder in het april/mei-dubbelnummer 228 van Parbode, verkrijgbaar in de winkel (in Suriname)
Wilt u digitaal verder lezen? Kijk op www.parbode.com/abonneren
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Ank Kuipers.
Dit verhaal werd eerder gepubliceerd in De Groene Amsterdammer en bij Platform Investico. Het werd mogelijk gemaakt door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten en het Postcode Loterij Fonds van Free Press Unlimited.
Nu populair
Directoraat Nationale Veiligheid of nationale dreiging?
