Uit Eén cent birambi op azijn: Hobby’s

Paul Woei A Tsoi (1938-2024), beter bekend als Paul Woei, was een internationaal gerenommeerde kunstenaar, schilder en beeldhouwer. Zijn laatste boek, Srefidensi in de kolonie Suriname begon met één cent birambi op azijn, is zijn levenswerk over de onderbelichte geschiedenis van de Chinese contractarbeiders in Suriname. In deze rubriek brengen we steeds een fragment uit het boek voor het voetlicht.
Vlieger oplaten was een van de hobby’s van de contractanten op de plantages en dit werd ook overgenomen door de medearbeiders, vooral kinderen hadden er veel plezier in, vertelt auteur Paul Woei. ‘Op het Gouverneursplein (nu Onafhankelijkheidsplein) werden in de grote schoolvakantie vliegerwedstrijden gehouden. Elk kind liet zijn vliegermodel zien, met zelf gefantaseerde kleurrijke ontwerpen en met een lange staart. Hij rende ermee rond om het op te laten. Het was een bekend stadsbeeld in oktober, en ook om vliegers te zien hangen bij de elektrische draden. Na de jaren zestig is dit groot feestelijk gebeuren voor kinderen in de vakantiemaand in vergetelheid geraakt. In China is dit nog een jaarlijks groot internationaal evenement’.
Naast een foto gemaakt door Woei zelf waarop er kleurige vliegers te zien zijn die te koop worden aangeboden, is er een tekening afgebeeld van Arnold Borret uit zijn boek Suriname, Gezichten, typen en costumen van een trots kind met zijn vlieger.
Woei gaat ook in op de hengelsport: ‘Er zijn soorten hengelsportliefhebbers in Suriname, van hobbyist tot de fanatiekeling. De hengelaar die uitsluitend op kwiekwie’s en walapa’s uit is, moet vaak de zwampen in. Het water komt dan vaak tot borsthoogte, maar daar zijn de grote kwiekwie’s zeggen ze. En ze smaken ook lekkerder met tomatensaus of op een andere manier klaargemaakt. Hierover wordt altijd lang gedebatteerd. Er is ook de hobbyist die het zich makkelijk maakt en langs de weg bij een kreek zit te hengelen. Voor de gezelligheid komen familie en vrienden ook mee en wordt naast het hengelen ook gepicknickt. Dan zijn er de hengelaars die op het water met een boot op grotere vissen hengelen’.
Er zijn enkele foto’s bij de tekst. ‘Deze serie foto’s is van Harold, een verwoede hengelaar. Hij vertelde dat hij met een groep vrienden grote vissen wilde vangen. Ze moesten eerst naar Uitkijk rijden, met het veer de rivier oversteken en dan nog een uur rijden naar Boskamp. Daar stapten zij over in een korjaal en ze voeren de Coppenamerivier op tot de Tibitikreek. Deze kreek werd opgevaren en na een uur zagen ze eindelijk de trapoenvissen uit het water springen’.
Srefidensi in de kolonie Suriname begon met één cent birambi op azijn, Paul Woei, 2023, eigen beheer (artpaulwoei@yahoo.com), ISBN 9789991475547
Dit artikel is verschenen in het december-/januarinummer van Parbode, nu in de winkel
Wilt u informatie over het afsluiten van een (digitaal) abonnement?
Kijk op www.parbode.com/abonneren