Boekrecensie: Natural History and Ecology of Suriname – Parbode Sneak Peek
Hoewel Suriname het land is met de grootste bosbedekkingsgraad ter wereld, is er relatief weinig gepubliceerd over onze fascinerende flora en fauna. Erg welkom is dan ook de nieuwe wetenschappelijke publicatie Natural History and Ecology of Suriname, die een uniek overzicht biedt van onze opmerkelijke biodiversiteit. Het boek is het eindproduct van een WWF Guianas-project waaraan diverse wetenschappers hun bijdrage hebben geleverd. Deze handige gids belicht in woord en beeld meer dan tweehonderd tropische plant- en diersoorten, en biedt een inleiding tot de geschiedenis van het land, de geologie, het klimaat, ecosystemen en meer.
Het eerste hoofdstuk geeft een historisch overzicht, over de naturalisten als Maria Sibylla Merian (1647-1717) en Daniel Rolander (ca 1725–1793). Duidelijk wordt dat hun werk in Suriname een wezenlijke betekenis heeft gehad voor de wereld. De Duitse kunstenares Merian, die tijdens haar verblijf in Suriname planten en insecten bestudeerde, maakte aquarellen die nog altijd populair en van significante wetenschappelijke betekenis zijn. De Zweedse botanicus Rolander werkte voor zijn landgenoot Carl Linnaeus, die beroemd werd om zijn classificering van planten en dieren. Rolander verzamelde tussen 1754 en 1763 planten en insecten in Suriname, maar bij terugkeer in Europa weigerde hij zijn collectie over te dragen aan Linnaeus, omdat hij zelf academisch succes wilde boeken. Dat mislukte, bovendien bleef het manuscript waaraan Rolander werkte ongepubliceerd, totdat het 250 jaar later, in 2008, werd uitgegeven onder de naam Diarium Surinamicum.
Natural History and Ecology of Suriname biedt wetenschappelijke overzichten over geologie, klimaat, ecosystemen, flora en fauna. Ook heeft het aandacht voor milieubedreigingen. Verontrustend is, dat de jaarlijkse regenval sinds 1990 met zeven procent is afgenomen, terwijl de temperatuur sinds 1971 met 0,75 graden Celcius is gestegen en volgens prognoses tot het jaar 2100 zal stijgen met tussen 1,7 en 4,3 graden Celcius. Door toedoen van menselijk handelen staan bepaalde ecosystemen onder druk en zijn diverse species sterk in aantal verminderd. Zo is de onbetaalbare twatwa op Surinaams grondgebied praktisch verdwenen in het wild. Niet alleen voor dergelijke zeldzame zangvogels wordt veel betaald, ook exemplaren van de kleurrijke pijlstaartrog libaspari blijken lucratief. Ze komen alleen voor in de Corantijnrivier en zijn heel gewild voor de aquariumhandel. Het boek geeft wel een waarschuwing: ‘De libaspari is erg kwetsbaar voor overexploitatie vanwege zijn beperkte verspreiding, trage groei, late volwassenheid en lage vruchtbaarheid’.
Lees het hele artikel in het septembernummer van Parbode
Natural History and Ecology of Suriname, Bart de Dijn (ed.), LM Publishers, 2018, ISBN 9789460224386